Toen bij mij PCOS geconstateerd werd had ik er nog niet eerder van gehoord. Ook de meeste mensen in mijn omgeving waren niet bekend met het Polycysteus Ovarium Syndroom zoals PCOS voluit heet.
Toch is het de meest voorkomende hormoonstoornis bij vrouwen in hun vruchtbare periode (de periode van de eerste tot laatste menstruatie). Zo’n 10% van de vrouwen heeft namelijk symptomen van PCOS!
Wat is PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) precies? Wat zijn de symptomen en wat is de oorzaak? Als je dit artikel hebt gelezen weet je het helemaal.
Inhoud
Wat is PCOS
Uitblijvende eisprong door PCOS
Geen of een onregelmatige menstruatie
PCOS en de anti conceptiepil
PCOS symptomen checklist
PCOS in verschillende vormen
Oorzaken van PCOS
Insulineresistentie
Stress
Erfelijkheid en overgewicht
Gevolgen van PCOS op de lange termijn
PCOS behandeling
Wat te doen als bij jou PCOS geconstateerd is?
PCOS en zwanger worden
Monitor je cyclus met PCOS
Zwangerschaps multivitamine met foliumzuur
Denk aan jezelf en ontspan
Polycysteus Ovarium Syndroom = PCOS
PCOS is een afkorting voor Polycysteus Ovarium Syndroom (Polycystic Ovary Syndrome). Wat letterlijk betekent:
Poly: meerdere
Cysteus: vochtblaasjes (cysten)
Ovarium: eierstok
Syndroom: een verzameling van symptomen en geen ziekte
Het is een optelsom van symptomen waarbij de diagnose wordt vastgesteld als je minimaal twee van onderstaande symptomen hebt.
- Geen of een onregelmatige menstruatie. Dit wordt oligo- of anovulatie genoemd. Wat wil zeggen dat je minder vaak of geen eisprong hebt.
- Klachten die horen bij een verhoogd vrij-testosteron (mannelijk hormoon) in het bloed zoals acne, overbeharing, haaruitval of overgewicht.
- Cysten op de eierstokken. Dit kan worden vastgesteld door middel van een inwendige echoscopie.
Uitblijvende eisprong door PCOS
Normaal gesproken ontwikkelen in de eerste helft van de menstruatiecyclus enkele eiblaasjes (follikels) in de eierstokken. Meestal groeit één hiervan verder en dan vindt de eisprong plaats (de ovulatie).
Bij vrouwen die het PolyCysteus Ovarium Syndroom hebben groeit niet één eicel uit maar meerdere tegelijk. Deze worden (bijna) allemaal niet groot genoeg zodat er niet altijd of helemaal geen eisprong optreedt.
Geen of een onregelmatige menstruatie
Naast dat de eiblaasjes moeilijk of niet goed groeien, lukt het de eicellen ook niet om uit het eiblaasje los te komen. Hierdoor is er geen eisprong en zonder vrije eicel kun je op dat moment niet zwanger worden.
Wanneer normaal gesproken de eicel niet wordt bevrucht of innestelt wordt het baarmoederslijmvlies afgestoten en word je ongesteld. Omdat het baarmoederslijmvlies niet wordt afgestoten menstrueer je niet.
Bij een normale cyclus word je 13 tot 14 keer per jaar ongesteld. Bij PCOS is dit minder dan 8 keer (oligomenorroe) of helemaal niet meer (amenorroe).
Vrouwen met het PolyCysteus Ovarium Syndroom zijn om deze reden verminderd vruchtbaar en de kans op zwangerschap is kleiner.
PCOS en de anticonceptiepil
Wanneer je de pil gebruikt heb je maandelijks een bloeding in je stopweek. Dit is geen ‘echte’ menstruatie en wordt een onttrekkingsbloeding genoemd.
Omdat je dan wel maandelijks ‘een bloeding hebt’ komen de meeste vrouwen er pas achter dat ze PCOS hebben wanneer ze stoppen met de pil.
Met het gebruik van de mirena spiraal hebben veel vrouwen helemaal geen bloeding. Hierdoor ben je je alleen niet bewust van het feit dat je hormoonhuishouding niet in orde is.
Een vrouw stopt meestal omdat ze geen hormonen meer wil slikken of omdat ze zwanger wilt worden.
De normale cyclus komt vervolgens niet op gang (ook niet na een half jaar ontpillen) of is niet regelmatig en komt alleen met lange tussenpozen.
PCOS symptomen checklist
Naast het uitblijven van de menstruatie, de cysten en de genoemde klachten door verhoogd mannelijk hormoon zijn er meer typische klachten.
Hieronder een overzicht van de meest voorkomende PCOS symptomen
- Minimaal 12 follikels (kleine cysten) die zich ontwikkelen in de eierstokken (dit is te zien op een echo)
Onderstaande afbeelding is een typische echofoto van een eierstok van een vrouw met PCOS. De zwarte ‘vlekjes’ zijn de vochtblaasjes. Meerdere vochtblaasjes in de eierstok worden ook wel een ‘kralenkrans’ genoemd.
- Een onregelmatige eisprong – je wordt onregelmatig of helemaal niet meer ongesteld. Doordat er geen eisprong plaatsvindt menstrueer je niet.
- Overbeharing – meer beharing in het gezicht, op de borst en/of de buik
- Haaruitval
- Acne – aanhoudend na de pubertijd, in het gezicht, op de rug en/of de borst
- Vettere huid of roos
- Overgewicht – eerder aankomen, meer moeite met afvallen
- Lovehandles
- Stemmingswisselingen
- Angsten
- Depressieve gevoelens
- Skin tags – losse huidflapjes, met name onder de oksel
- Donkere pigment vlekken – donkere verkleuringen van de huid in de nek, oksels of lies.
- Hoog cholesterolgehalte
- Hoge bloeddruk
Je PCOS klachten op een natuurlijke manier aanpakken? Download de gids en lees hoe ik dit heb gedaan.
PCOS in verschillende vormen
Het is in de meeste gevallen niet zo dat je last hebt van alle klachten. Het is heel goed mogelijk om Polycysteuze eierstokken (eierstokken met meerdere eiblaasjes) te hebben zonder typische PCOS symptomen.
Je hebt bijvoorbeeld geen acne, overbeharing of overgewicht. Wel word je maar 1 keer in de 2 maanden ongesteld en op de echo zijn wel vochtblaasjes te zien.
Andersom is het ook mogelijk dat je wel last hebt van klachten die horen bij verhoogd mannelijk hormoon. Je bent te zwaar, hebt last van wat meer haartjes in je gezicht en rond je navel en je wordt onregelmatig ongesteld maar op de inwendige echoscopie zijn niet veel cysten te zien.
Vaak wordt nog gedacht dat vrouwen met Polycysteus Ovarium Syndroom altijd te zwaar zijn. Maar zowel vrouwen met een gezond gewicht als vrouwen met overgewicht kunnen PCOS hebben.
Oorzaken van PCOS
Op de vraag wat de de oorzaak is van het Polycysteus Ovarium Syndroom is geen eenduidig antwoord. Wetenschappers zijn er nog niet over uit. Verschillende zaken worden echter in verband gebracht met het ontstaan van PCOS.
Insulineresistentie
Onderzoeken tonen aan dat er een verband is tussen insulineresistentie en PCOS. Insulineresistentie houdt in dat je insulinereceptoren minder gevoelig zijn geworden voor insuline. Hierdoor moet je alvleesklier steeds meer insuline produceren om suiker in je bloed op te slaan in je cellen. Je hormonen raken hierdoor verstoord.
90% van de vrouwen met PCOS is insulineresistent. Klachten waar je last van kunt hebben wanneer je insuline resistent bent zijn: veel zin in zoet, after diner dips, vermoeidheid, weinig energie, moeite hebben met afvallen en eerder aankomen (met name op (de zijkant van) je buik).
Wil je een indicatie krijgen van of jij insulineresistent bent of niet?
Stress
Te weinig eten, te weinig slaap, een drukke baan, te veel of intensief sporten, lange dagen of ‘s avonds doorwerken zijn een paar voorbeelden van de dingen waardoor je lichaam stress kan ervaren.
Wanneer je lichaam stress ervaart door je werk, je privéleven of de voeding die je gebruikt, wordt het stresshormoon cortisol aangemaakt.
Te lang een hoge cortisolproductie heeft effect op je hormoonbalans. Ook heeft het een negatief effect op je energieniveau en op je vruchtbaarheid.
Verder vergroot ook stress de kans op insulineresistentie waardoor het invloed heeft op het Polycysteus Ovarium Syndroom.
Wanneer er veel cortisol in je bloed zit, is er ook sprake van een hoger insulineniveau. Wanneer hier langere tijd sprake van is worden je cellen weer ongevoeliger voor insuline en uiteindelijk resistent voor insuline.
Erfelijkheid en overgewicht
In sommige families komt PCOS vaker voor dan bij andere. Erfelijke factoren spelen hier een rol.
Naast dat het Polycysteus Ovarium Syndroom voor overgewicht kan zorgen zie je ook dat mensen die via hun genen ‘aanleg’ hebben voor PCOS, het eerder krijgen wanneer ze dikker zijn.
Gevolgen van PCOS op de lange termijn
De diagnose kan veel invloed hebben op je dagelijkse leven. De lichamelijke klachten of een uitblijvende zwangerschap kunnen heel ingrijpend zijn.
Maar er is niet alleen sprake van impact op je leven op dit moment, maar juist ook op de lange termijn.
Met PCOS heb je namelijk een grotere kans op het ontwikkelen van diabetes type 2 of insuline resistentie.
Daarnaast is er ook een verhoogde kans om aan te komen en hierdoor overgewicht te ontwikkelen. Met als gevolg een verhoogd risico op meerdere andere klachten en ziekten zoals een hoge bloedruk, slaapapneu, broze botten en hart- en vaatziekten. Door de verminderde vruchtbaarheid is er ook een grotere kans op een onvervulde kinderwens.
PCOS behandeling
Het advies dat de meeste artsen geven is de anticonceptiepil blijven slikken, of daarmee starten. Afvallen is nog iets dat standaard wordt aangeraden.
Is zwanger worden met PCOS je wens? Dan word je doorverwezen naar een gynaecoloog en start een (lang) medisch traject. In eerste instantie vaak met hormoon tabletten of injecties.
Alleen, op deze manier pak je de oorzaak niet aan. Het is slechts symptoombestrijding. Wanneer je weer stopt met de pil of als je bevallen bent zijn je klachten niet verdwenen. Ook verklein je niet het risico op lange termijn gevolgen.
Wat te doen als bij jou PCOS geconstateerd is?
Je kunt zelf veel doen om van je PCOS klachten af te komen. En niet alleen de symptomen laten verdwijnen waar je nu last van hebt, maar echt de onderliggende oorzaak aanpakken en gevolgen op de lange termijn voorkomen.
Ik krijg vaak de vraag ‘kun je van PCOS genezen?’. Artsen zeggen dat dit niet het geval is.
Alleen ik zie elke dag vrouwen die geen klachten meer hebben, weer ongesteld worden en geen vochtblaasje op hun eierstokken meer hebben.
In mijn ogen ben je er dan vanaf.
Er zijn drie deelgebieden waarop je PCOS klachten zelf kunt aanpakken.
- Voeding
Een gezonde leefstijl kan van grote invloed zijn bij het aanpakken van PCOS. Met de juiste gezonde voeding pak je insulineresistentie aan. Je kunt door middel van wat je eet en drinkt ervoor zorgen dat je bloedsuikerspiegel stabiel blijft. Lees hier een interessant artikel over het PCOS dieet en de PCOS voedingschema’s die ik heb samengesteld. - Stressbeperking & juiste manier van sporten
- Supplementen: zoals DCI, Omega 3, Saw Palmetto en vitamine D3. Lees dit artikel om te bepalen welke supplementen voor jou geschikt kunnen zijn.
PCOS en zwanger worden
Als je PCOS hebt en op dit moment ook zwanger wilt worden en de kans op een zwangerschap wilt vergroten is het zeker ook verstandig om op gebied van de drie pijlers aanpassingen te maken.
Monitor je cyclus met het polycystues Ovarium syndroom zo goed mogelijk
Daarnaast start met het bijhouden van je cyclus wanneer je bent gestopt met anticonceptie. Zo kun je monitoren of je aanpassingen effect hebben. Of je cyclus korter wordt en er meer regelmaat in komt. Op deze manier is het makkelijker om (wanneer je cyclus op gang gekomen is en regelmatiger) je vruchtbare dagen te berekenen.
Zwangerschaps multivitamine met foliumzuur
Naast D-Chiro-inositol (DCI) is een specifieke multivitamine in combinatie met omega 3 in de vorm van een algenolie een goede basis. Het voordeel van deze multivitamine is dat er voldoende foliumzuur in zit in de best opneembare vorm zodat je dit niet meer los hoeft te slikken. Het is een multivitamine speciaal voor vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn en borstvoeding geven. Je krijgt op deze manier vitamines en mineralen volgens de laatste wetenschappelijke onderzoeken in de juist hoeveelheden binnen.
Denk aan jezelf en ontspan
Zorg voor voldoende ontspanning. Doe dingen waar je blij van wordt en plan bewust tijd in voor jezelf. Probeer er daarnaast voor te zorgen dat je voldoende slaapt.
Ben je benieuwd hoe ik er achter kwam dat ik PCOS had en wat ik toen heb gedaan? En hoe het is gekomen dat ik nu fitter ben, geen last meer heb van eindeloos veel stemmingswisselingen en mama ben van inmiddels 3 gezonde jongen?
Wil je weten wat je zelf specifiek kunt doen aan PCOS?
Download de gids en lees hoe je in 7 stappen je PCOS klachten kunt aanpakken.
Helaas mag ik vanwege regelgeving hier geen supplementen noemen of links plaatsen naar specifieke producten. Heb je een specifieke vraag? Stuur een berichtje en help ik je graag verder.
[…] denk je nu zelf wel dat je PCOS hebt aan de hand van verschillende symptomen die je bekend voorkomen. Wil je er zeker van zijn dat je ook daadwerkelijk PCOS hebt? Dan kun je […]
Wat een herkenning op mijn 78e. Ik werd ongesteld op mijn 14e een maand later weer en daarna nooit meer om de mand. Altijd wisselend om de 5-6 -7 -8 weken. Ik vond het een ramp. Altijd veel buikpijn maar ja het scheen er bij te horen. Ergens in het midden van die cyclus begon mijn buik op te zetten eb was het vervelend. Op mijn 21e trouwde ik en een jaar na mijn trouwen kwam ik bij de gynaecoloog wegens pijn in mijn buik en ik moest blijven want ik had een cyste. Ik werd 2 dagen later aan beide eierstokken geopereerd.. Links zat een hele grote cyste en werd tegelijk met mijn eierstok verwijderd. Rechts een kleinere en werd een deel van de eierstok gespaard. Na 14 dagen ziekenhuis mocht ik naar huis. 4 maanden later was ik zwanger maar dat ik zwanger was kreeg ik te horen toen ik weer in het ziekenhuis lag met erge buik. Ik had weer een cyste aan het overgebleven deen van de eierstok. Na een onderzoek onder narcose bleek dat ik zwanger was. Mijn man wist al van de dokter dat ik de zwangerschap nooit zou kunnen uitdragen. 6 weken later kreeg ik een miskraam. Op mijn 23 verjaardag werd ik gecuretteerd. Een paar dagen later ging ik naar huis.nog steeds met pijn. De cyste zater er nog. 3 maanden later werd ik geopereerd en werd de cyste verwijderd. Er was nog steeds een stukje eierstok over Het duurde 4 maanden en het begon weer opnieuw. Aan het stukje eierstok dat er nog was was weer een cyste ontstaan , en belandde in het ziekenhuis, kreeg medicijnen, ging weer naar huis maar uiteindelijk op mijn 24 verjaardag ging het laatste stukje eierstok met cyste eruit. In mijn buikwand werd een pil ingeplant om de hormoonwerking op te vangen. Hoera ik was met 24 in de overgang. Het goede nieuws is dat we op mijn 26e een babymeisje hebben geadopteerd nu 52 en 2 kleinkinderen.
Toch had ik vroeger veel meer willen weten over dit onderwerp. Ik vond het prettig om hier mijn verhaal te vertellen.
[…] huidklachten voor zoals, acne, Acanthosis nigricans, en ook deze huidflapjes/skin tags zijn een symptoom. Het is nog niet bekend waarom ze voorkomen bij vrouwen met PCOS. Wanneer je last hebt van skin […]
[…] was voor mij niet helemaal vanzelfsprekend. Ik heb/had namelijk PCOS. Deze aandoening, voluit Polycysteus Ovarium Syndroom, wil zeggen dat er meerdere eicellen in de eierstok groter groeien, maar dat er geen één […]
Hi Myriam
Ik heb je blog een klein jaar geleden ontdekt en heb hier echt veel aan gehad. Vorig jaar in september is bij mij PCOS vastgesteld nadat ik een jaar lang geprobeerd had zwanger te worden zonder succes. Ik mocht direct starten met clomid. Ik heb dit toen echter niet willen doen, want ik wist helemaal niet wat PCOS was en het was zo’n teleurstelling om te horen dat we een jaar gehoopt hadden zwanger te worden terwijl dit nooit had kunnen lukken! Wij hadden echter wel het plan ooit met clomid te starten, maar hadden behoefte om eerst eens alles te laten bezinken. Wij hadden ons voorgenomen een break te nemen van enkele maanden en in die periode heb ik je site ontdekt. Super interessant! Ik vernam dat PCOS vaak voorkwam en dat je er zelf iets aan kon doen! Ik heb kleine aanpassingen gemaakt in mijn levensstijl, niets drastisch, gewoon nog gezonder eten en enkele sportmomentjes inlassen. En meer ontspannen, dat was misschien nog het moeilijkste voor mij.
Ik ben hier aan begonnen onder het mom ‘baadt het niet dan schaadt het niet’ maar was dus even goed zeer verrast toen ik in februari ineens na 30 dagen mijn menstruatie had! Ik vreesde toen dat het misschien iets eenmaligs zou zijn, maar sindsdien zijn mijn cyclussen onder de 35 dagen gebleven (wel nog niet volledig regelmatig dus), en ik april bevestigde de gynaecoloog dat ik inderdaad een eisprong had gehad die maand, en dus allicht ook de vorige maanden, wat zij zelf ook verrassend vond :-). In mei zijn we zelfs zwanger geworden maar helaas is dit een miskraam geworden. Dat was zwaar, maar wij zijn ervan overtuigd dat het ons nog wel eens zal lukken.
Mijn cyclussen zijn dus normaal qua lengte en mijn klachten o.a. acne zijn ook onder controle. Wel heb ik nog altijd veel blaasjes rond mijn eierstokken maar dat verdwijnt mogelijk ook nog wel eens.
Dus bedankt voor de vele tips. En wat een heerlijke foto van je gezinnetje 🙂
Groetjes
Maya
Hi Maya, Bedankt voor je bericht. Heel erg leuk natuurlijk om te goed om te horen dat je profijt hebt van de tips en adviezen.
Super goed dat dat je je cyclus terug hebt en steeds onder de 35 dagen.
Wat ontzettend verdrietig van jullie miskraam dit jaar. Geef het ook rustig de tijd om ervan te herstellen. Ik wens jullie heel veel geluk en dat je snel weer zwanger mag worden. Liefs, Myriam
Op je website terechtgekomen omdat ik zoekende ben hoe PCOS in relatie staat tot de overgang. Ik ben nooit ongesteld geweest diagnose PCOS gekregen toen ik 20 was. Dat is dan nog heel abstract dus het zal. Wel altijd aan de anticonceptie geweest omdat ik anders aan kwam nu hield ik de boel (gevoelsmatig) in balans. D.m.v. chlomid etc want ik heb ook maar 1 eileider (aangeboren afwijking) op mijn 34e een zoon en op mijn 38e een dochter mogen krijgen. Daarna weer aan de anticonceptie. Op mijn 51e maar eens gestopt dat moet je toch een keer. Wat schetst mijn verbazing na drie maanden wordt ik ongesteld, gewoon elke maand, nu al 8 x . Ik eet tegenwoordig bewuster en gezonder dan voorheen maar of het daar aan ligt? Maar ik ben nu 52 en heb geen enkele klacht m.b.t. de overgang dus zou ik wel willen weten of dit door PCOS vooruit geschoven wordt of dat de klachten anders of minder zijn?
Dank je wel voor het delen van je verhaal. Wat fijn dat je een zoon en dochter hebt mogen krijgen. Het kan dat vrouwen met PCOS later in de overgang komen. De concentratie van AMH is veelal verhoogd, waardoor uitrijping langzamer verloopt. Hierdoor raakt de voorraad eicellen minder snel op. En hierdoor komen de vrouwen waarschijnlijk wat later in de menopauze dan vrouwen zonder PCOS. Heel goed dat je veel gezonder en bewuster leeft want dit speelt zeker ook een rol en kan er ook voor zorgen dat je zonder/met veel minder klachten door de overgang raakt.
Op je website terechtgekomen omdat ik zoekende ben hoe PCOS in relatie staat tot de overgang. Ik ben nooit ongesteld geweest diagnose PCOS gekregen toen ik 20 was. Dat is dan nog heel abstract dus het zal. Wel altijd aan de anticonceptie geweest omdat ik anders aan kwam nu hield ik de boel (gevoelsmatig) in balans. D.m.v. chlomid etc want ik heb ook maar 1 eileider (aangeboren afwijking) op mijn 34e een zoon en op mijn 38e een dochter mogen krijgen. Daarna weer aan de anticonceptie. Op mijn 51e maar eens gestopt dat moet je toch een keer. Wat schetst mijn verbazing na drie maanden wordt ik ongesteld, gewoon elke maand, nu al 8 x . Ik eet tegenwoordig bewuster en gezonder dan voorheen maar of het daar aan ligt? Maar ik ben nu 52 en heb geen enkele klacht m.b.t. de overgang dus zou ik wel willen weten of dit door PCOS vooruit geschoven wordt of dat de klachten anders of minder zijn?